Doğa Araştırmaları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Okan Arıhan, Çanakkale’deki orman yangını sonrasında yangının yaban hayatı ve yaşam alanlarına etkisinin azaltılabilmesi için bu bölgenin Anadolu yakasında kara avcılığının 2023-2024 yıllarını kapsayacak şekilde tamamen yasaklanmasını istedi.
Arıkan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 22 Ağustos’ta Çanakkale’de başlayan ve iki gün boyunca süren orman yangınında 4 bin hektarın üzerinde alanın zarar gördüğünü söyledi.
Orman yangınlarının insan baskısıyla popülasyonları azalma eğiliminde olan türleri ve bu türlerin yaşam alanlarını yok ettiğini anlatan Arıhan, yaban hayvanlarının orman yangınlarından etkilenme derecesinin yangının büyüklüğü, şiddeti ve hayvanın uçma yeteneğinin olup olmaması, hareket yeteneği, yuva yapma yeri ve mevsim gibi faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterdiğine işaret etti. Arıhan, yangından en fazla zarar gören hayvanların, kısa zamanda uzak mesafeye gidemeyen yılan, kertenkele ve kaplumbağa gibi sürüngenler, tavşan, fare, kirpi ve sincap gibi kemirgenler olduğunu aktardı.
Geyik, karaca, domuz, kurt, çakal, vaşak ve ayı gibi büyük memeliler ve kuşların hareket kabiliyetlerinin yüksek olması sebebiyle yangından kaçıp kurtulma şanslarının daha fazla olsa da yangının dağılış yönü ve arazi şartlarının elverişsizliği gibi sebeplerle bu oranın da azalabildiğine dikkati çeken Arıhan, yangının üreme döneminde olmuşsa kuşlar da dahil olmak üzere tüm canlılara büyük zarar verdiğini ifade etti.
Arıhan, orman yangınlarının yaban hayatı üzerindeki diğer bir etkisinin yaşam alanları üzerine olduğunu kaydederek, “Bozulan habitatın yeniden oluşması özellikle bazı canlılar için uzun yılların geçmesi gerekmektedir. Bu sırada hayvanlar besin, su, barınak ve eş bulma için başka yaşam alanları bulmak ve o habitatlarda yaşayan hayvanlarla rekabet etmek durumunda kalıyor. Üreme döneminde yaşanan yangınlarda, pek çok hayvanın eş tutma, çiftleşme ve yuva yapma stresi yaşadığı için o yıl üremedikleri görülüyor.” şeklinde konuştu.
Türkiye’de orman yangınlarıyla ilgili istatistik bilgilerin tutulmaya başlandığı 1937’den geçen yıl sonuna kadar ülkede yaklaşık 120 bin orman yangının çıktığını aktaran Arıhan, Orman Genel Müdürlüğünün verilerine göre sadece 1988-2019 arasında toplamda 68 bin 579 adet yangın çıktığını ve 336 bin 824 hektar alanın zarar gördüğünü söyledi.
Arıhan, bu verinin yılda ortalama 2 bin 143 yangına ve 10 bin 526 hektar alanın tahribine tekabül ettiğine işaret ederek, “Orman yangınları yaban hayatı üzerindeki etkilerini artırıyor. Çanakkale’deki yangında korku ve panik içerisinde alandan uzaklaşmaya çalışan yaban hayvanlarını herkes gördü. Ancak alandan uzaklaşan hayvanlar, yaşamlarını sürdürebilmeleri için yeni ve uygun yaşam alanları bulmak zorundalar. Bu da çevredeki habitatlarda normalden daha fazla yoğunlukta hayvanın bulunmasına neden olmaktadır.” değerlendirmesinde bulundu.
Tarım ve Orman Bakanlığına “av yasağı” çağrısı
Dolayısıyla yangının etkilerinin sadece yanan alanlarda değil, etrafındaki bölgelerde de gözlendiğini vurgulayan Arıhan, şunları kaydetti:
“Yangın alanlarında ve çevresinde yaban hayatının kendini toparlayabilmesi için yangın sonrası alınması gereken en önemli tedbir yangının yaşandığı ilin tamamını kapsayacak şekilde avcılığın yasaklanmasıdır. 2021 yılındaki Fethiye ve Marmaris yangınlarından sonra da Tarım ve Orman Bakanlığınca çok doğru ve yerinde karar alınarak Muğla ilinde 2021-2022 yıllarında avcılık tamamen yasaklanmıştı. Tarım ve Orman Bakanı’ndan beklentimiz, bu büyük yangın sonrasında yangının yaban hayatı ve yaşam alanlarına etkisinin azaltılabilmesi için Çanakkale’nin Anadolu Yakası’nda kara avcılığının 2023-2024 yıllarını kapsayacak şekilde tamamen yasaklanması, yangın sonrası maki ve kızılçam ekosistemlerinin doğal yollarla yenilenmesi için gerekli çalışmaların sürdürülmesidir.”
