“`html

Van’da Ulaşım Sorunları Devam Ediyor: Demiryolu Hattı Yok!

VAN – Türkiye’nin en üst düzey fiyatlarla uçak ve otobüs biletlerinin temin edildiği Van, sefer sayılarının yetersizliği ile de başa çıkmaya çalışıyor. Özellikle, uzun zamandır “kara tren” projesinin bile bu şehre ulaşmadığı gözlemleniyor. Van Gölü Ekspresi olarak bilinen turistik tren, yalnızca Bitlis’in Tatvan ilçesine kadar hizmet verirken, İran’dan gelen Trans Asya treninin ise yalnızca yük taşımacılığı gerçekleştirdiği bildiriliyor.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, 2025 yılı Yüksek Hızlı Tren (YHT) projeleriyle ilgili önemli bilgiler paylaştı. Aydın, Afyonkarahisar, Trabzon ve Sivas gibi şehirler bu projeye dahil edilirken, maalesef ulaşım sorunları ile baş eden Van yine unutulmuş durumda.

Van’ın Tuşba ilçesinde yer alan tren garı, Van ile İran’ın Sufiyan şehri arasında konumlanıyor. 27 Eylül 1971’de Devlet Demiryolları (TCDD) tarafından inşa edilen bu gar, yıllardır atıl durumda. Ancak, ne bir sefer düzenleniyor, ne de bir hareketlilik gözlemleniyor.

Şair Özhan Eren tarafından kaleme alınan ve Yavuz Bingöl tarafından seslendirilen ‘Kara Tren’ türküsü, Van’daki tren özlemini dile getirirken, “Van’a tren gecikir, belki de hiç gelmez,” sözleriyle durumu özetliyor.

VAN’DA DEMİRYOLU YETERSİZLİĞİ

Turizmci Murat Beyaz, Van’ın ulaşım sorunlarına dikkat çekerek, çözüm talep edenlerden biri. Beyaz, ünlü türkünün en azından bir demiryolu hattı olan bir şehirde yazıldığını belirterek, “Van’da durum oldukça kötü. Çünkü burada trenin gelebileceği bir demiryolu hattı yok. Van Gölü Ekspresi’nin kullandığı hat, yalnızca Tatvan’da tamamlanıyor. Kuzey Van Gölü Demiryolu Hattı’nın artık inşa edilmesi gerektiğini sıkça vurguluyoruz. Ama diğer şehirler hızlı tren konforunu yaşarken, 200 kilometrelik bu hat için herhangi bir adım atılmıyor,” diyor.

KUZEY VAN GÖLÜ DEMİRYOLU HATTI GEREKİYOR

Gerçekten de, Van’ı diğer şehirlere bağlayan bir demiryolu yok. Ancak İran’a uzanan bir hat mevcut; fakat bu yol yalnızca yük taşımacılığı için kullanılıyor. 2015 yılına kadar eski ve kullanım dışı kalan raylar üzerinde zorla ilerleyen tren, çoğunlukla saatte 20 kilometre hızla ilerleyebiliyordu. 2015’te yapılan yenileme çalışmalarından sonra tren, İran’dan gelen yükleri daha hızlı taşıyabiliyor. Fakat Van ile Tatvan arasındaki yaklaşık 200 kilometrelik demiryolu hala inşa edilmemiş durumda.

FERİBOTLARIN GÜNLÜK YAKIT İHTİYACI

Feribotlarla taşımacılığın yapılması nedeniyle, İran’dan gelen yük trenleri gölün karşısına geçiyor. Bu durumun sonucunda zaman kaybı yaşanmasının yanı sıra maliyetler de artıyor.

TCDD’nin resmi internet sitesine göre, Van ile Tatvan arasında trenleri taşıyan, her biri 50 vagon kapasiteli iki adet feribot bulunuyor. Bu feribotlarla her gün 10 bin 500 ton yük taşınıyor. Feribotlar, ton başına 1,1 litre yakıt tüketiyor. Bu hesaplamaya göre, ulaşım her gün 11 bin 500 litre yakıt harcıyor. Ayrıca, 91 kilometrelik bu yolculuk 3 saat 30 dakikada tamamlanıyor.

DEMİRYOLU HATTININ YAPIMI MALIYET GÖZETMELİ

Beyaz, bu durumun ciddi bir ekonomik kayba neden olduğunu belirtiyor. “Tatvan’a kadar gelen yük trenleri burada feribotlara bindiriliyor. Feribotların inşaatı, bakım ve yakıt masrafları ayrı bir yük teşkil etmekte. Oysa bir demiryolu hattı yapmak çok daha ekonomik olacaktır. Bu, ülke ekonomisi açısından da büyük önem taşıyor. Ancak yetkililer, önerilerimizi dikkate almamakta ısrarcı” şeklinde açıklama yapıyor.

TRANS ASYA EKSPRESİ’NDE YOLCU TAŞIMACILIĞI DURDU

Van’da duyulan tek tren sesi Trans Asya Ekspresi’ne ait. Ankara’dan Van’a ve Tahran’a kadar demiryolu hizmeti sunan Trans Asya, 2015 yılına kadar yolcu taşımacılığı yapıyordu. Ancak güvenlik nedenleri dolayısıyla seferleri durduruldu. 2019 yılında, pandemi sebebiyle faaliyetleri tamamen askıya alındı. 5 yıl geçmesine rağmen, bu önemli ulaşım aracı hala yolcu taşımıyor.

Murat Beyaz, Trans Asya Ekspresi’nin ekonomiye ve turizme katkısının büyük olduğunu vurguluyor. “Bizden bir hizmeti almak çok basit; ancak onu geri alabilmek oldukça zor,” diyerek durumu eleştiriyor.

DEMİRYOLU İHTİYACI GİZLENEMEZ

Van Ticaret ve Sanayi Odası (Van TSO), demiryolu eksikliği konusundaki sıkıntıları dile getirirken, taleplerini “Kuzey Van Gölü Demiryolu Hattı” ile sınırlamıyor. Bunun yerine, “Kesintisiz bir demiryolu hattımız olmalı. İster kuzeyden ister güneyden geçsin,” diyorlar.

Van TSO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Fevzi Çeliktaş, trenin icadından bu yana iki asır geçmiş olmasına rağmen henüz Van’a gelemediğini belirtiyor. “Ve hala yoğun yer altı kaynaklarına sahip olan İran’la komşu olmamıza rağmen, İpekyolu üzerinde yolcu taşımacılığı için kullanılabilecek bir demiryoluna sahip değiliz,” diyerek açıklamalarını sürdürüyor.

DEMİRYOLU YATIRIMI ZORUNLUDUR

Demiryolu ağının inşa edilmemesi nedeniyle, Van ile Tatvan arasındaki mesafenin feribotlarla aşılmasının ek maliyetler oluşturduğunu belirten Çeliktaş, “Kısa mesafe için demiryolu yapmak yerine feribot yapıma harcanan paralarla, kesintisiz demiryolu hattı iki kez yapılabilirdi. Ticaretin gelişimi, masrafsız ve hızlı ulaşım için kesintisiz demiryolu hattı şart. Hem ülkemiz hem de şehrimiz için bu tür bir ulaşım olanaklarının bir an evvel hayata geçmesi gerekmektedir,” diyerek taleplerini sıralıyor.

“`